سنگ با توجه به خواص فیزیکی و شیمیایی مناسبی که دارد در قسمتهای مختلف ساختمان به کار میرود. بدیهی است داشتن اطلاعات کافی از این خواص ما را در انتخاب سنگ مناسب برای هر قسمت از ساختمان یاری کند. در زیر به پارهای از آنها اشاره میکنیم:
سنگ تراورتن: این سنگ با توجه به خواص منحصر به فردی که دارد، بهترین سنگ برای نمای ساختمان و دیوارهای داخلی میباشد. وجود خلل و فرج، چسبندگی این سنگ را برای نمای ساختمان بالا میبرد و توجه به چگالی پایین آن در کاهش وزن ساختمان موثر است. در انتخاب سنگهای تراورتن باید به این نکته توجه داشت که غالب این سنگها بعد از قرار گرفتن در معرض تابش خورشید مقداری از رنگ خود را از دست میدهند و به روشنی میگرایند. تنوع در رنگ این سنگ را از این نقطه نظر نیز متمایز و محبوب کرده است. از معایب آن کم بودن مقاومت سایشی و وجود سوراخهای سوزنی بعد از فرآوری میباشد و جذب کم آب و کم بودن ضریب انبساط طولی وجود تخلخل و چگالی کم از محاسن آن به شمار میرود.
برخی دیگر از مصارف تراورتن عبارتاند از: سنگفرش برای کف سالنها، استفاده در ابزار و تراش (به علت خوشتراش بودن)، استفاده در سراهیها، درپوشها، استپها و…
سنگ مرمریت: سنگهای مرمریت به نسبت سنگهای تراورتن چگالتر و اصولا بدون تخلخل میباشند. سنگهای مرمریت بیشترین کاربرد خود را در سنگفرش، کف و پلهها بروز میدهد. مرمریتها با توجه به میزان وجود زنجیرهها، رنگ و قیمت متنوعاند. هرچه میزان زنجیرهها و شکستها در این سنگ افزایش یابد سنگها نامرغوبترند. نمونههایی از بهترین و پرمصرفترین این سنگها مرمریت هرسین، خوی، کاشمر، نمین و… هستند. سابپذیری بالا، عدم وجود خلل و فرج و استحکام بالا از محاسن و وجود زنجیرهها، چگالی بالا از معایب این نوع سنگ میباشند. اصولا سنگهای مرمریت به نسبت تراورتن برای نمای بیرون ساختمان توصیه نمیشوند.
سنگ لایماستون: این گونه سنگها به نسبت سنگهای تراورتن و مرمریت به لحاظ زمینشناسی جوانتر بوده یا در معرض فشار و دمای بالا قرار نگرفتهاند، از این رو سنگهایی کاملا رسوبی محسوب میشوند. این سنگها به نسبت مرمریت و تراورتن، بیشترین جذب رطوبت را دارند و در برابر فرسایش مقاومت کمتری دارند. نمونههایی از پرمصرفترین سنگهای لایماستون عبارتاند از سنگ سمیرم، کوه سفید قم، اسلام آباد و….
مزایای این سنگ قیمت مناسب و یکدستی در رنگ و معایب آن، جذب بالای آب و مقاومت کم در برابر فرسایش هستند؛ از اینرو این را تنها برای مکآنهای دور از رطوبت و فرسایش میتوان توصیه کرد که بهترین مکآنهای کاربرد آن شامل کنار راه پلهها یا دیواره پارکینگ است.
سنگ گرانیت: این گونه سنگها از فوران آتشفشان تشکیل شدهاند و به دو گروه آذرین درونی و آذرین بیرونی تقسیم میشوند. سنگهای آذرین درونی نسبت به آذرین بیرونی درشت بلورترند. سنگهای گرانیت پس از اینکه در کارخانه بریده و فرآوری شدند در معرض فرآیند اکسیداسیون قرار گرفته و با توجه به اینکه غالب گرانیتها حاوی کانیهای فلزیاند با این فرایند تغییر رنگ جزیی و یا به نسبت زیاد میدهند.
با توجه به توضیحات فوق به نظر میرسد این سنگ به لحاظ فعال بودن از نظر شیمیایی برای داخل ساختمان و اماکن در بسته مناسب نباشد و همچنین به دلیل عدم وجود تخلخل، چگالی بالا و کم بودن چسبندگی برای نما و ارتفاع بالا نیز ممنوع اعلام شده است. بهترین مکان برای استفاده از سنگهای گرانیت فضای پارکینگ، کف حیاط، اپن اشپزخانه و سنگ مزار و غیره میباشد. استفاده از قلوه سنگهای گرانیتی در آب نماها و باغچه ها مناسب مینماید.
سنگ مرمر: این سنگ حاصل دگرگونی سنگهای تراورتن بوده که بر اثر وجود عوامل مختلفی از قبیل دمای بالا، فشار بالا و گذر زمان تشکیل میشود. وجود ناخالصیها در سنگ ترکیبات رنگی مختلفی را در مرمر ایجاد میکند. به عنوان مثـال وجود ترکیبات آهن، رنگ مرمر عسلی و ترکیبات لیمونیت، مرمر زرد و عدم وجود ناخالصی مرمر سفید را تشکیل میدهند. بارزترین خصیصه سنگهای مرمر گذردهی نور میباشد. سنگ مرمر جذب آبی تقریبا معادل با صفر دارد. چگالی این سنگ مطلوب و مقاومت سایشی بالایی دارد. با توجه به مطالب ذکر شده، مرمر را میتوان یکی از بینقصترین سنگهای طبیعی دنیا برشمرد. استفاده از مرمر در ساختمآنها بیشتر جایگاه تزیینی و تجملاتی دارد تا ساختمانی. استفاده در لابیها، ستون استخرها، دیواره سنها و به طور کلی هر جایی که بتوان از خصلت گذر نور این سنگ استفاده کرد، بسیار زیبا به نظر میرسد. سنگهای دیگری از جمله سنگهای چینی بادبر؛ مالون و… نیز وجود دارند.